Rusya’nın Ukrayna İşgali İçin İleri Sürdüğü Gerekçelerin Uluslararası Hukuk Bağlamında Değerlendirmesi

Abstract

Uluslararası hukuka aykırı davranan hiçbir devlet bu aykırılığı kabul etmemekte, aksine devletler aykırılık teşkil eden fiillerini meşru göstermek için uluslararası hukukun temel normlarını çarpıtarak bir takım tezler veya sözde gerekçeler ileri sürebilmektedir. Ukrayna’nın Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’ne (NATO’ya) üye olmak için girişimlerde bulunması ve dolayısıyla NATO’nun üye sayısını artırarak sınırlarını doğuya doğru genişletmesinin yarattığı kaygıyla hareket eden Rusya Federasyonu’nun (Rusya) 24 Şubat 2022’de Ukrayna topraklarına yönelik başlattığı saldırıları meşru göstermek için halkların kendi kaderini tayin hakkı, iyileştirici ayrılma teorisi, davetle müdahale, bireysel meşru müdafaa ve kolektif meşru müdafaa hakkı, önleyici meşru müdafaa, insancıl müdahale gibi bir dizi sözde hukuki gerekçeye dayanması da bunun en yakın örneğidir. Rusya’nın Batılı devletlerin açıkça uluslararası hukuka aykırı olan veya uluslararası hukuka uygunluğu tartışmalı olan askeri müdahalelerini, kendi saldırı eylemlerini meşrulaştırmak için emsal göstermesi Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları uluslararası toplumun geniş bir kesimi tarafından uluslararası hukuka aykırı kuvvet kullanımı olarak kabul edilmesine engel olamamıştır. Bu makalede Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarını uluslararası hukuk çerçevesinde meşrulaştırmak için ileri sürdüğü gerekçeler, genelde uluslararası hukuk özelde BM Şartı bağlamında analiz edilerek, hiçbirinin hukuki dayanağı olmadığı ve dolayısıyla Rusya’nın kuvvet kullanımının uluslararası hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmaktadır.