CROCUS ALATAVICUSӨСІМДІК ШИКІЗАТЫНЫҢ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ АНАТОМИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ЗЕРТТЕУ

Abstract

Plants of the genus Crocus L. have a wide spectrum of pharmacological action. To date, many of their species have not been fully studied. Morphological and anatomical features of Crocus alatavicus Regel & Semenow have not been studied and there is no regulatory documentation. The literature review indicates the absence of a specific, complete description of these features that make it possible to identify and standardize Crocus alatavicus raw materials. The aim of this study is to research the features of morphological and anatomical diagnostic features of the plant C. alatavicus. Morphology of raw materials were studied using a binocular magnifier. Anatomical and diagnostic signs were determined by preparing temporary preparations according to the pharmacopoeia technique using an MS-300 microscope with a camera. Morphological and anatomical features of the reduced stem, leaves, and flower were studied. It has been established that the leaves of C. alatavicus have a unique and peculiar shape in cross-section, like most species of Crocus L. It consists of a central quadrangular "keel" and two side "arms". C. alatavicus differs from other species in the triangular shape of the "keel" and the tips of the "arms" are strongly curved to the "keel". There is a pale stripe in the axial direction along the center of the "keel". The leaves of C. alatavicus are amphistomatic in the arrangement of stomata and belong to the anomocytic type. These signs of plant are used to identify medicinal plant raw materials. It is important to emphasize that the standardization of C. alatavicus domestic raw materials creates new opportunities for its further use in medicine. Сrосиѕ L. тұқымдасының өсімдіктері фармакологиялық әсердің кең спектріне ие, олардың көптеген түрлері бүгінгі күнге дейін аз зерттелген. Олардың ішінде шикізатқа нормативтік құжаттама жетіспейтін Crocus alatavicus Regel & Semenow бар, өйткені бұл өсімдіктің морфологиялық-анатомиялық белгілері зерттелмеген. Әдебиеттерге шолу Crocus alatavicus шикізатын анықтауға және стандарттауға мүмкіндік беретін осы белгілердің нақты, толық сипаттамасының жоқтығын көрсетті. Зерттеудің мақсаты C. alatavicus шикізатының морфологиялық және анатомиялық-диагностикалық белгілерін зерттеу. Шикізаттың морфологиялық белгілері бинокулярлық лупаның көмегімен зерттелді, анатомиялық-диагностикалық белгілер фармакопеялық әдіске сәйкес уақытша препараттарды дайындау арқылы фотокамералы МС-300 микроскопын қолдана отырып анықталды. Қысқартылған сабақтың, жапырақтың, гүлдің морфологиялық және анатомиялық-диагностикалық белгілері зерттелді. C. alatavicus жапырағының көлденең қимасы Crocus L. тусының басқа түрлері сияқты ерекше пішінге ие екені анықталды. Ол Орталық төртбұрышты "кильден"және екі бүйірлік "қолдардан" тұрады. Алатау шафранының зерттелген басқа Crocus L. түрлерінен айырмашылығы, "киль" үшбұрыш пішінді және "қолдарының" ұштары "кильге" өте иілген болып келеді. Осьтік бағытта "киль" орталығының бойында бозғылт жолақ бар. Алатау шафранында лептесіктердің орналасуы бойынша жапырақтары амфистоматикалық, лептесіктері – аномоциттік типті болып келеді. Өсімдік шикізатының осы белгілері шикізатты сәйкестендіру үшін қолданылады және дәрілік өсімдік шикізатын стандарттаудың маңызды аспектілерінің бірі болып табылады. Растения рода Сrocus L. обладают широким спектром фармакологического действия, многие их виды на сегодняшний день мало изучены. В их числе Crocus alatavicus Regel & Semenow, на сырье которого отсутствует нормативная документация, так как не изучены морфолого-анатомические признаки этого растения. Обзор литературы свидетельствует об отсутствии конкретного, полного описания этих признаков, которые делают возможным идентификацию и стандартизацию сырья Crocus alatavicus. Целью настоящего исследования является изучение морфологических и анатомо-диагностических признаков растение C. alatavicus. Морфологические признаки сырья изучали с помощью бинокулярной лупы, анатомо-диагностические признаки определяли путем приготовления временных препаратов согласно фармакопейной методике, используя микроскоп МC-300 c фотокамерой. Изучены морфологические и анатомо-диагностические признаки редуцированного стебля, листьев, цветка. Установлено, что листья C. alatavicus, как и большинство видов Crocus L. в поперечном сечении имеет уникальную и своеобразную форму. Состоит из центрального четырехугольного «киля» и двух боковых «рук». В отличие от других изученных видов Crocus L., у C. alatavicus «киль» имеет трехугольную форму и кончики «рук» очень изогнуты к «килю». В осевом направлении вдоль центра «киля» имеется бледная полоса. По расположению устьиц листья C. alatavicusназываются амфистоматическими, по структуре относиться аномоцитному типу. Данные признаки растительного сырья применяется для идентификации сырья, и являются одним из важных аспектов стандартизации лекарственного растительного сырья.