MUDANYA’DAN LOZAN’A YUNANİSTAN’DAKİ TÜRKLER VE NÜFUS MÜBADELESİ (1922-1923)

Abstract

Yunanistan’ın Anadolu’ya asker çıkarıp işgale başlamasından sonra Ankara’da Mustafa Kemal’in önderliğindeki direniş hareketi, Yunan ordularını ülkeden çıkarmak için askerî bir mücadeleye girişti. Bu mücadele sonrasında Yunan orduları Türkiye’yi terk etmek zorunda kaldılar. Yunan orduları Anadolu’dan ayrılırken onlarla beraber çok sayıda Rum da Yunanistan’a akın etti. Savaş sonrasında iki ülke aralarındaki azınlık meseleleri dâhil bütün sorunları çözmek için Lozan’da bir araya geldiler. 24 Temmuz 1923 tarihinde bir antlaşma imzalayarak ilişkilerini normalleştirme yolunda önemli bir adım attılar. Ancak bir antlaşmanın imzalanması iki ülke arasında barışı hemen tesis edemedi. Özellikle Lozan Antlaşması’nın kapsamında yer alan nüfus mübadelesinin uygulanması sırasında karşılaşılan zorluklar, Türkiye ile Yunanistan arasındaki gerginliğin devam etmesine yol açtı. Bu zorlukların ortaya çıkmasının temel sebeplerinden biri, Yunanistan’ın ülkesindeki Türklere daha mübadele müzakereleri devam ederken ve hatta Lozan Antlaşması’nı imzaladıktan sonra uyguladığı baskılardı. Anadolu’dan gelen Rum muhacirlere yer açabilmek için Yunanistan uluslararası bağıtlarına rağmen Türkleri evlerinden çıkardı ve mallarına el koydu. Bu çalışmada 1922 yılının Kasım ayından 1923 yılının sonuna kadar olan dönemde Yunanistan’daki Türklere karşı Atina’nın takip ettiği siyaset incelenecektir.