Abstract
Fındık hiç kuşkusuz Türkiye için önemli bir tarım ürünüdür. Fındık fiyatlarının tahminlenmesi fiyatın belirlenmesi, ürünün pazarlanması vs. açıdan çok önemlidir. Fiyat tahminlemede bir çok yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden birisi de yapay zekanın bir alt türü ola yapay sinir ağlarıdır. Bu çalışmada yapay sinir ağları ile fındık fiyatının tahminlenmesi yapılmıştır. Çalışmanın amacı fiyat tahminlenmesinde yapay sinir ağları kullanılarak bir model ortaya konulması ve uygulamasının gerçekleştirilmesidir. Alan yazındaki çalışmalardan farkı da bu yöntem ile fındık fiyatı tahminlenmesi üzerine uygulanmasıdır. Çalışmada, Giresun Ticaret Borsası’ndan elde edilen 2000-2023 yıllarına ait aylık fındık fiyatlarından oluşan 214 veriden oluşan zaman serisi kullanılmıştır. Çalışmanın analizi için MATLAB Neural Network Toolbox araç paketi kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan veri seti tek değişkenli zaman serisi olduğu için Nonlinear Autoregressive (NAR) ile analiz gerçekleştirilmiştir. Çalışma neticesinde fındık fiyatlarının tahminine ilişki yapay sinir ağı modeli kurulmuş ve %33 hata payı ile tahminleme yapılmıştır.
Reference36 articles.
1. Akan Esen, B. (2023).Yapay sinir ağının ana öğeleri, www.akanesen.com, Erişim tarihi: 18.12.2023.
2. Akkan, T., Mutlu, T. ve Baş, E. (2022). Forecasting sea surface temperature with feed-forward artificial networks in combating the global climate change: The sample of Rize, Türkiye. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 39 (4), 311-315.
3. Alhendi, A., Al-Sumaiti, A.S., Marzband, M., Kumar, R., ve Diab, A.A.Z. (2023). Short-term load and price forecasting using artificial neural network with enhanced markov chain for ISO New England, Energy Reports, 9, 4799-4815.
4. Arı, A. ve Berberler, M.E. (2017). Yapay sinir ağları ile tahmin ve sınıflandırma problemlerinin çözümü için arayüz tasarımı. ACTA INFOLICA, 2(1), 55-73.
5. Bayyurt, D. ve Deveci Kocakoç, İ. (2023). Yapay sinir ağları NARX ile Türkiye fındık üretim miktarı tahmini, Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(1), 15-35.