Abstract
Bu makalenin amacı, (i) dini bir bağlılığı ve hayat tarzı olduğunu belirten kişilerin bilgelik algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak, (ii) bu algıların kategorizasyonuna etki eden faktörleri incelemek ve (iii) kendi yaşamlarında etki bırakan kişi seçimleri ile bilge kişi idealleri arasındaki ilişkiyi anlamaktır. Nitel araştırma desenlerinden olgubilimi temel alan araştırmanın çalışma grubunu; amaçlı örnekleme içerisinde kartopu ve ölçüt örnekleme ile 19-40 yaş aralığındaki %20’si erkek (19 kişi), %80’i kadın (76 kişi) olmak üzere lisans (%58,9; 56 kişi) ve lisansüstü (%41,1; 39 kişi) eğitim düzeyine sahip, dine ilgisinin orta (%57,9; 55 kişi) ve yüksek düzeyde (%42,1; 40 kişi) olduğunu belirten 95 kişi oluşturmaktadır. Bilgelik algısını ölçmek için katılımcılara online Bilge Kavramına Dair Metafor Algısı Formu uygulanarak, “Bana göre bilge …. gibidir/benzer. Çünkü ….” şeklindeki ifadeyle; kendi hayatlarındaki bilge kişi yansımasını görmek için “Hayatımda kararlarını isabetli bulduğum, bana yol gösteren, örnek aldığım kişi ….. dır/dir. Çünkü ….” şeklinde açık uçlu ifadeler doldurtulmuştur. Elde edilen veriler, içerik analizi ile çözümlenmiştir. Katılımcıların bilge kişi için oluşturduğu 64 farklı metafor, yoğunluklu olarak bilgiye kaynaklık eden kişi, olgun/kâmil kişi, aydınlatan-yol gösteren kişi kategorilerinin öne çıktığı 7 kategoride analiz edilmiştir. Kişilerin hayatlarında etki bırakan, örnek aldıkları kişiye dair içerikler ise aile bireyi, dini şahsiyet ve arkadaş kategorilerinin öne çıktığı 8 kategori altında yapılandırılmıştır.
Reference53 articles.
1. Abanoz, S. (2020). 6-12 yaş arası çocukların dini ve ahlaki gelişimlerinde anne ve babaların rolü. Türk Din Psikolojisi Dergisi, (1), 119-148.
2. Abukan, B. (2014). Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi kuramına göre kendini gerçekleştirme ve bilgelik ilişkisi: Yaşlılar üzerinde bir araştırma [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
3. Achenbaum, W. A., & Orwoll L. (1991). Becoming wise: A psycho-gerontological interpretation of the book of Job. The International Journal of Aging and Human Development, 32(1), 21-39.
4. Akkaya, A. (2019). Psikososyal gelişim alanı olarak bilgelik gelişiminin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
5. Ardelt, M. (1997). Wisdom and life satisfaction in old age. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 52(1), 15-27.