Abstract
Bu derleme, iklim değişikliğinin çeşitli yönlerini ve yaşlıların sağlığı üzerindeki etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Küresel olarak bir yandan nüfusun hızla yaşlanması diğer yandan iklimin değişmesi günümüzün önemli sorunlarındandır. Son yıllarda artan doğal afetlerin temelinde iklim değişikliği yer almaktadır. İklim değişikliği nedeniyle meydana gelen seller, sıcak hava dalgaları, kasırgalar, kuraklık ve orman yangınları gibi olaylar önemli etkiye sahiptir. İklim değişikliği, insan sağlığı ve psikolojisi üzerinde olumsuz etki yaratmaktadır. İklim değişikliği ile her yaştaki bireyin sağlığı etkilense de giderek artan sayıdaki araştırmanın da gösterdiği gibi yaşlı bireylerin hayatlarının bir döneminde daha fazla ve orantısız bir şekilde etkilendiği görülmektedir. Yaş almış bireyler çeşitli faktörler (fizyolojik, bilişsel, sosyal, ekonomik vb. yetersizlik veya yoksunluk) nedeniyle iklim değişikliğine bağlı olaylarda daha büyük risk altındadır. Yaşlanma kaçınılmaz, geri dönüşü olmayan ve tek yönlü bir süreçtir. Birçok yaşlının kronik hastalık tanısı vardır ve kırılganlık düzeyi yüksektir. Aşırı sıcağa/ soğuğa maruz kalma özellikle kalp yetmezliği, diyabet ve ısıya duyarlı diğer kronik sağlık sorunları yaşlı bireyler arasında hastane başvuruları ve ölüm riskini artırabilir. Yaşlı bireyler aşırı hava olaylarında ciddi yaralanmalar ve sakatlıklara maruz kalabilirler. Yaşlı bireyin kendine has durumu iklim değişimine bağlı olaylar esnasında zamanında ve güvenli tahliyeyi güçleştirmektedir. İklim değişiminin ortaya çıkarabileceği sel, deprem ve kuraklık gibi olaylar nedeniyle yaşlı bireyler temiz su ve güvenli gıdaya erişim zorlukları yaşayabilirler. Bunun sonucunda yetersiz beslenme ve su kaynaklı hastalıklar nedeniyle ölümler meydana gelebilir. Sonuç olarak; iklim değişikliği yaşlılar üzerinde ciddi sorunlara neden olabilen etkiler ortaya çıkarabilmektedir. Toplumun bilinçlendirilmesi ve yaşlı bireyler için gerekli önlemlerin alınması önem arz etmektedir.
Publisher
Geriatik Bilimler Dergisi (Journal of Geriatric Science), Geriatrik Bilimler Dernegi (Associaton ofg
Reference44 articles.
1. Farrelly C, Geroscience and climate science: Oppositional or complementary?. Aging Cell. 2023; 22(8). https://doi.org/10.1111/acel.13890
2. Cebeci F, Karaman M, Öztürk AF, ve ark. İklim Değişikliği Anksiyetesi Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi. 2022; 22(1): 20–42.
3. Ćeranić G, Krivokapić N, Šarović R, et. al. Perception of Climate Change and Assessment of the Importance of Sustainable Behavior for Their Mitigation: The Example of Montenegro. Sustainability. 2023; 15(13): 10165.
4. Sayılı U, Sıddıkoğlu E, Pirdal BZ, ve ark. The heat wave knowledge, awareness, practice and behavior scale: Scale devel-opment, validation and reliability. PlosOne. 2022; 17(12): e0279259.
5. T.C. Çevre Ş ve İDB, & Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2023). İklim Değişikliği ve Mevcut Durum. (Erişim Adresi: Https://Www.Mgm.Gov.Tr/Iklim/Iklim-Degisikligi.Aspx Erişim Tarihi: 21.10.2023).