Lise Öğrencilerinde Bir Değer Olarak Adalet Algısının İncelenmesi: Afyonkarahisar Örneği

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, lise öğrencilerinin adalet değerine ilişkin algılarını, metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın katılımcıları Afyonkarahisar il merkezinde bulunan Süleyman Demirel Fen Lisesi, Kamil Miras Anadolu Lisesi ve Özel AOSB Rahmiye Sare Palalı Teknik Koleji’nde öğrenim gören öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırma 2022 yaz döneminde 268 kişi ile gerçekleştirilmiş ve nitel araştırma deseni kullanılarak yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak çalışmada kişisel bilgi formu ve “Adalet … (metafor)… benzer, çünkü… (metafor sebebi)....” cümlelerinin kullanıldığı yarı yapılandırılmış bir form kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizinin özel bir formu olan metafor analizi kullanılmıştır. Araştırma sonunda 268 lise öğrencisi tarafından 125 farklı metafor üretildiği görülmüştür. Araştırma kapsamında adalet değerine ilişkin üretilen metaforlarla ilgili 3 tema oluşturulmuştur. Bu temalar; düzeltici adalet, dağıtıcı adalet ve adaletsizliktir. Düzeltici adalet temasına (%21,26) ait 2 kod oluşturulmuştur: Bağımsız işleyen bir sistem ve uygulamada eşitlik. Dağıtıcı adalet temasına (%52,98) ait olarak da 8 kod oluşturulmuştur. Bu kodlar; yaşam için zorunlu ihtiyaç, iyi hissettiren koşullar, ihtiyaç olanı sağlayan sistem, emek isteyen uygulama, eğitimle kazanılabilen nitelik, subjektif bir anlayış, kelebek etkisi oluşturan sistemsel parça ve hakkaniyettir. Adaletsizlik temasına (%25,74) ait ise 1 kod oluşturulmuştur: Adaletin yokluğu.