SIKILMIŞ VE KAYBOLMUŞ: ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE SERBEST ZAMANLARDA SIKILMA ALGISININ BAŞARI YÖNELİMLERİNİ YORDAMA GÜCÜ

Abstract

Başarı yönelimi, bireylerin hedeflerine ulaşma sürecinde, düşündükleri ve deneyimledikleri birçok kavramı açıklayabilmektedir. Bu bağlamda, eğitim etkinliklerinin ve serbest zaman alanlarının ne derece bireyin yaşamına ayna tuttuğu araştırma konusu olarak değerlendirilebilmektedir. Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin serbest zamanlarda sıkılma algısı ve başarı yönelimleri düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi ve serbest zamanlarda sıkılma algısının başarı yönelimlerini yordama gücünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma deseniyle gerçekleştirilen bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Kolayda örnekleme metodu ile seçilen ve farklı üniversitelerde öğrenim görmekte olan 516 (300 kadın ve 216 erkek) öğrenci araştırmaya katılmıştır. Katılımcılara “Boş Zamanlarda Sıkılma Algısı Ölçeği” (BZSAÖ) ve “2x2 Başarı Yönelimleri Ölçeği” (BYÖ) uygulanmıştır. Verilerin analizi için MANOVA ve regresyon testleri kullanılmıştır. Bulgulara göre, “BZSAÖ”de cinsiyete; “BYÖ”de ise herhangi bir kulübe/derneğe (sosyal-kültürel-sportif) üyeliğe ve fiziksel aktiviteye katılıma göre anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. Bunun yanında, “BYÖ” “öğrenme kaçınma yönelimi” alt boyutunda erkek katılımcılar lehine anlamlı farklılık tespit edilmiştir. “BZSAÖ” “sıkılma” alt boyutunda herhangi bir kulübe/derneğe (sosyal-kültürel-sportif) üye olmayanlar lehine; “doyumsuzluk” alt boyutunda ise, üye olanlar lehine anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. “BZSAÖ” “sıkılma” alt boyutunda fiziksel aktiviteye hiç katılmayanlar lehine, “doyumsuzluk” alt boyutunda ise, sık sık fiziksel aktiviteye katılanlar lehine anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Regresyon analizi sonuçlarına göre, “sıkılma” alt boyutu “BYÖ” “öğrenme-yaklaşma yönelimi” “öğrenme-kaçınma yönelimi” ve “performans-yaklaşma yönelimi” alt boyutlarını yordamaktadır. Ayrıca, “doyumsuzluk” alt boyutu, “BYÖ” tüm alt boyutlarını yordamaktadır. Sonuç olarak, bireylerde akademik davranışların amaçlarına ilişkin sağlıklı açıklamalar yapan başarı yönelimlerinin serbest zaman deneyimlerinin tatminsizliği ya da doyumu ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir.