AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRK MARKA HUKUKU KAPSAMINDA MEŞRU KULLANIM SAVUNMASININ KOŞULLARINA İLİŞKİN BAZI TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER

Abstract

Marka hakkı, mutlak nitelikte, herkese karşı ileri sürülebilen, sahibine işaret üzerinde tekel hakkı sağlayan güçlü malvarlığı haklarından biridir. Ancak koruma kapsamının sadece marka sahibinin menfaatlerinin dikkate alınarak belirlenmesi, piyasadaki diğer ekonomik aktörlerin devre dışı kalmasına, serbest ve haklı rekabetin zedelenmesine ve hatta ortadan kalkmasına sebep olur. İşte bu sebepledir ki, bazı istisnai hâllerde markaya sağlanan mutlak korumanın esnetilmesi ve marka sahibi yerine üçüncü kişilerin menfaatlerine üstünlük tanınması gerekir. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) m. 7/5, dürüst ve ticari hayatın olağan akışı içerisinde kullanılmak kaydıyla tecavüz teşkil etmeyecek özel hâlleri düzenlemekte ve meşru kullanım sınırlamasının koşullarına önemli ölçüde açıklık getirmektedir. Öte yandan hükmün lafzı bazı soruları da cevapsız bırakmaktadır. Nitekim meşru kullanımın hukuki niteliği, “dürüst ve ticari hayatın olağan akışı içerisinde kullanım” ifadesinden ne anlaşılması gerektiği, bu çerçevede hükmün 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 2 karşısındaki durumu, “ticari hayatın olağan akışı” kavramının neyi ifade ettiği, hüküm kapsamında markasal kullanımın gerekliliği bunlardan bazılarıdır. Bu çalışmada, Avrupa Birliği ve Türk marka hukuku doktrini ve yargı kararları ışığında söz konusu hususlara açıklık kazandırılarak meşru kullanım sınırlamasına ilişkin bazı kriterler tespit edilmeye çalışılmıştır.