Kriz Yönetiminde Gemba’nın Beş Altın Kuralı: Uçak Kazası Raporu Belgeseli Örneğinde

Abstract

Masaaki Imai, 1997 yılında yayımladığı “Gemba Kaizen” adlı eserinde etkin ve verimli bir üretim sistemi işletebilmek için ilgili süreçlerde beş altın kuralın uygulanması gerektiğini belirtmektedir. Çalışmada ayrıntılı incelenen bu kurallar sırasıyla sorunu yerine gidip teşhis etmek, sorunu tüm yönleriyle görmek ve kontrol etmek, geçici önlemler almak, soruna neden olan sebebi bulup çözmek ve aynı türden hataların gerçekleşmesini engellemek amacıyla standartlaşmaya gitmektir. Bu çalışmada söz konusu kuralların kriz yönetiminde de çok olumlu sonuçlar vereceği öngörüsüyle, bir örnek olay incelemesinde süreç analizi yapılmıştır. Örnek olarak incelenen Uçak Kazası Raporu Belgeseli dünya genelinde yaşanan uçak kazalarının nedenlerini bulmak ve tekrardan aynı hataların gerçekleşmesini engellemek üzere Amerikan Federal Havacılık Dairesi müfettişlerden oluşan bir kurul tarafından yayınlanan raporun, belgesel formatında canlandırılmasını konu edinen bir yapımdır. Yapılan değerlendirmede, uçak kazalarının nedenlerini bulmak ve tekrardan aynı hataların gerçekleşmesini engellemek için Gemba Kaizen felsefesiyle hareket etmenin kuruluşlara büyük katkı sağlayacağı sonucuna ulaşılmıştır. Uçak Kazası Raporu Belgeseli yirmi yıla yakın süren onlarca bölüme sahip dünyada gerçekleşen uçak kazalarını analiz eden bir yapımdır. Bu yapımın bütün bölümlerini incelemek, çalışmanın hacmini arttıracağından, Endonezya Uçak Kazası’nın incelendiği bir bölüm, Gemba Kaizen metodu ile analiz edilmiştir. Çalışmada buna benzer farklı türden olay ve sorunların, benzer teoriler üzerinden sahada incelenmesine dönük yeni araştırmaların yapılmasına katkı sunmak amaçlanmıştır.