Psikolojik Müdahalelerde Kanıt Temelli Uygulamalar: Güncel Duruma Dair Genel Bir Bakış

Abstract

Günümüzde işe yarar ve de etkili olduğunu iddia eden pek çok farklı psikolojik müdahale veya psikoterapi yaklaşımı ile karşılaşmak mümkündür. Bu karmaşayı ve kötüye kullanma olasılığını gidermek üzere Amerikan Psikoloji Derneği (APA), özellikle işe yararlık ve etkililiğin ne olduğu uluslararası alanda da kabul gören objektif ölçütler belirlemiş; bunları da geliştirerek Kanıt Temelli Uygulamalar (KTU) yaklaşımını başlatmıştır. Bu yaklaşımda tek başına belirli sorunlara özgü etkin sonuçlar ürettiğini ispatlayan nitelikli bilimsel araştırma bulguları ile danışan tercihleri ve terapist özelliklerinin de harmanlanması temel alınmaktadır. Bu makalede, Türkiye’de klinik psikoloji alanında bu yaklaşıma yönelik farkındalığın arttırılması amacıyla, yaklaşımın tarihsel arka planı ve temel prensipleri detaylıca açıklanmıştır. Buna ek olarak, APA’nın 12. Birimi olan Klinik Psikoloji Topluluğu’nun internet sayfasında yer alan ve KTU yaklaşımının temelini oluşturan Ampirik Olarak Desteklenen Tedavi Yöntemleri listesinden bahsedilmiş; ardından alanyazında KTU yaklaşımına yönelik var olan bilimsel çalışmalar derlenmiştir. Son olarak, alanyazındaki çalışmalardan hareketle KTU yaklaşımının tanınması ve uygulanır hale gelmesi adına atılabilecek adımlara yönelik belli çıkarımlarda bulunulmuştur.