Affiliation:
1. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ
2. ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Uyaran eksikliği ve çocuklarla birebir etkileşimde bulunan bir yetişkinin olmaması, devlet koruması altındaki çocukların gelişimi için risk oluşturmaktadır. Farklılaşan hassasiyet teorisine göre, çocukların içinde bulundukları koşullardan etkilenme düzeyleri, çocukların bireysel özelliklerine göre değişkenlik gösterebilir. Bu çalışmada, yuva, sevgi evi, çocuk evi, koruyucu aile ve hiç koruma altına alınmamış düşük sosyoekonomik düzey (SED) ailelerin çocuklarının, dil-bilişsel ve sosyal beceri-öz bakım gelişim farklarının/gecikmelerinin karşılaştırılması; ayrıca, çocukların tepkisellik ve algısal hassasiyet mizaç özelliklerinin bakım tipi ve çocukların gelişim farkları ilişkisindeki düzenleyici rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini, yuva, sevgi evi, çocuk evi, koruyucu aile yanında kalan ve hiç koruma altına alınmamış düşük SED ailelerden gelen 357 çocuk ve anne/bakım verenleri oluşturmaktadır. Çocukların gelişim farkları Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE) ile değerlendirilmiştir. Bulgulara göre, dil-bilişsel alanda, yuvada kalan çocuklar koruyucu ve düşük-SED’li ailelerin çocuklarına, sevgi evi ve çocuk evinde kalanlar da düşük-SED’li ailelerin çocuklarına kıyasla; sosyal beceri-öz bakım alanında ise yuva, sevgi evi ve çocuk evinde kalan çocuklar koruyucu ve düşük-SED’li ailelerin çocuklarına göre daha fazla gelişimsel fark göstermişlerdir. Ayrıca, gruplar arasındaki gelişimsel farklarda, tepkisellik ve algısal hassasiyet mizaç özelliklerinin düzenleyici rolü olduğu bulunmuştur. Çalışmanın bulguları, sosyal politikaların düzenlenmesi ve müdahale programlarının geliştirilmesi açısından tartışılmıştır.
Funder
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
Reference69 articles.
1. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (1999). Çocuk yuvaları yönetmeliği. 18.02.2021 tarihinde https://ailevecalisma.gov.tr/uploads/chgm/uploads/pages/yonetmelikler/cocuk-yuvalari-yonetmeligi.pdf adresinden alınmıştır)
2. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2008). Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu genel müdürlüğü çocuk evleri çalışma usul ve esasları hakkında yönetmelik. (18.02.2021 tarihinde https://ailevecalisma.gov.tr/uploads/chgm/uploads/pages/yonetmelikler/cocuk-evleri-calisma-usul-ve-esaslari-hakkinda-yonetmelik.pdf adresinden alınmıştır)
3. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2013). Kurum Bakım Türlerinin Etki Analizi. Ankara: Vize Yayıncılık.
4. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2017). Türkiye’de çocuklara yönelik koruyucu ve önleyici politikaları değerlendirme çalıştayı raporu. (13.09.2022 tarihinde https://www.aile.gov.tr/media/2498/turkiye-de-cocuklara-yonelik-koruyucu-ve-onleyici-politikalari-degerlendirme-calistayi-raporu.pdf adresinden alınmıştır)
5. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2021). 2021 Yıl Sonu Verileri. (09.09.2022 tarihinde https://www.aile.gov.tr/media/108736/kurumsal-istatistikler.pdf adresinden alınmıştır)