Üremeye Yardımcı Tedavi Alan Kadınların Sağlıklı Yaşam Davranışları ve Davranışları Oluşturan Unsurlar: Nitel Bir Araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı; üremeye yardımcı tedavi alan infertil kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve onları oluşturan unsurların derinlemesine incelenmesidir. Araştırma, tanımlayıcı nitel araştırma deseni kullanılarak üremeye yardımcı tedavi almakta olan 15 primer infertil kadın ile yürütülmüştür. Veriler, tematik analiz adımlarından yararlanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda “davranış belirleyicileri”, “infertil olma” ve “sağlıklı yaşam süreci” olmak üzere üç ana tema ortaya çıkmıştır. Kadınların yaşam davranışlarının tedavi üzerine etkisine ilişkin bir “sağlık bilinci”nin olmadığı, sıklıkla sağlıklı yaşam davranışlarına sahip olma ya da olmama durumuna ilişkin “benliğin gücü”ne vurgu yaptıkları görülmüştür. Kendilerine şefkat göstermediklerini sıklıkla vurgulayan kadınlar, bedenlerine ve psikolojilerine gereken önem ve dikkati vermediklerinden yakınmışlardır. Çoğu kadının sağlığını geliştirmek için yeterli “sağlık sorumluluğunu al(ma)”dığı ve “stres çıkmazı”nda oldukları belirtilmiştir. Kadınların çoğunun sağlıklı yaşam davranışlarına yeterli düzeyde sahip olmadıkları, “ihmal edilen beden” olgusunun var olduğu, toplum tarafından kendilerine “adanmış roller”in yükü ile karşı karşıya kaldıkları belirlenmiştir. İnfertil kadınların sağlıklı yaşam davranışı sergilemede zorluklarının olduğu; yaşanılan stres ve ilişkilerde bozulma, toplumsal cinsiyet rolleri, infertilitenin benlik üzerine etkileri, sağlıklı yaşam davranışlarına ilişkin bilinç ve değişim motivasyonun sağlıklı yaşam davranışları üzerine önemli olduğu vurgulanmıştır. Bu nedenle infertilite hemşirelerin bu unsurların olumsuz etkilerini ortadan kaldıracak şekilde hemşirelik girişimlerini planlaması önerilmektedir.