Şeytan Elması (Datura stramonium L.) ve Sirken (Chenopodium album L.) Etanol Ekstraktlarının Bitki Patojeni (Macrophomina phaseolina ve Rhizoctonia solani) Fungusları Üzerine Allelopatik Etkileri

Abstract

Bu çalışmada şeytan elması (Datura stramonium L.) ve sirken (Chenopodium album L.)’den elde edilen etanol ekstraktlarının toprak kökenli bitki patojeni olan Macrophomina phaseolina ve Rhizoctonia solani AG3 fungusları üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu patojenlerin mücadelesinde bitki koruma ürünlerine alternatif olabilecek bitkilerde sentezlenen doğal bileşikler ile insan ve çevreye duyarlı yöntemlerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmalar tesadüf parselleri deneme desenine göre beş tekrarlı olarak Patates dekstroz agar (PDA) besi ortamında 9 cm’lik petri kaplarında in vitro koşullarda yürütülmüştür. Negatif kontrol için Captan 50 içerikli fungisit, pozitif kontrol için ise %0 saf su kullanılmıştır. Toplanan şeytan elması ve sirken bitkilerinden elde edilen etanol ektraktları %2, 4, 8, 16 ve 32 konsantrasyonlarında uygulanmıştır. Söz konusu test patojenlerinin ekimi gerçekleştirilmiş ve 24±1°C’ye ayarlı inkübatörlere gelişim için bırakılmıştır. Yedinci günün sonunda bu uygulamaların miseliyal gelişimleri ölçülerek değerlendirilmeye alınmıştır. Bu değerlendirmelere göre, şeytan elması ve sirkenden elde edilen etanol ekstraktlarının her iki patojenin gelişimini olumsuz etkilediği gözlenmiştir. Özellikle %8 üzerindeki etanol dozlarının her iki test patojeninde gelişimini tamamen engellediği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, şeytan elması ve sirkenin etanol ekstraktlarının M. phaseolina ve R. solani AG3 etmenlerine karşı pestisitlere alternatif olabilmeleri açısından ümitvar olduğu düşünülmektedir.