Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerin tek katmanlı, çok katmanlı ve kanıt temelli metinlerle ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma ile Türkçe Dersi Öğretim Programında (2019) yer alan bilgilendirici metin türüne yönelik program içeriği bağlamında farklı bir bakış açısı sunulmuştur. Bu bakış açısı oluşturulurken programın uygulama boyutunu oluşturan Türkçe ders kitaplarındaki metinler, çok katmanlı, tek katmanlı ve kanıt temelli metin özellikleri açısından incelenmiştir. Yapılan açıklamalardan hareketle araştırmanın amacı, Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerin tek katmanlı, çok katmanlı ve kanıt temelli metin türleri açısından incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemiyle desenlenen çalışmada veri toplama tekniği olarak doküman analizinden yararlanılmıştır. Doküman olarak 5., 6., 7. ve 8. sınıf ders kitaplarındaki metinler kullanılmıştır. 5.sınıf, Anıttepe Yayınları; 6. sınıf, Ekoyay ve Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) Yayınları; 7. sınıf, Özgün ve MEB Yayınları; 8. sınıf, MEB Yayınları, incelenen metinlerin yer aldığı kitaplardır. Veriler, betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmada, çok katmanlı metinlerin oldukça fazla kullanıldığı belirlenmiştir. Çok katmanlı metinlerden sonra nicel olarak tek katmanlı metinler gelmektedir. Karmaşık metin yapısına rağmen çok katmanlı kanıt temelli metinlerin sayısının tek katmanlı metinlerden fazla olması dikkat çeken bir bulgudur. En az yer verilen metin ise tek katmanlı kanıt temelli metinlerdir. Araştırmanın bulgularından hareketle metin türlerinin oran olarak tutarlı bir dağılım göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Çok katmanlı kanıt temelli metinlerin sayısının arttırılması bilgilendirici metinlerin etkin olarak işlenebilmesi açısından yararlı olabilir. Bunun sebebi ise bu metinlerin yazılı, sözlü, görsel içeriklere sahip olmaları sayesinde birden çok duyuyu hareke geçirebilir olmalarıdır.