Valdimar Jóhannsson’nın Lamb/Kuzu filminin teolojik, mitolojik ve bilimsel yönlerinin plastik sanatlar kökeninde incelenmesi

Abstract

21. Yüzyıl sanatı bilimsel icatların gücüyle geleneksel yapım anlayışının ötesine kendisini taşımıştır. Sanatın her dalı bu buluşlardan kendisine düşen payı sonuna kadar kullanmıştır. Bu bağlamda sanatsal yapıtlar eleştirilere yoğun düzeyde maruz kalabilmekte, sanatsal yaratım toplumsal, kültürel, ekonomik, etik ve inanç bakımından yeniden ele alınabilmektedir. İnsanın merkeze konumlandırıldığı insan merkezci anlayışta, kibrin ve tüm jeolojiye hâkim olma vasfıyla hareket etme dürtüsünün son bulması ve kendisinin dışında insan olmayan failleriyle etkileşimde bulunması düşüncelerin bulanıklaşmasına neden olmaktadır. Bu ve benzeri düşüncelerin oluşmasının sanatsal yansımasının bir temsili olan Kuzu filmi, insan ve kendi dışındaki failleriyle olan güç savaşının ve sahip olduğu kudretin elinden alınmasının bir temsili niteliğindedir. Antroposen çağın genetik ve biyoteknolojik gelişmeleri, üçüncü bir türün varlığının ortaya konulması ve bu gelişmelerin sonucunda sanata entegre olan bu buluşlara araştırmada değinilmiştir. Kuzu filminin sunduğu insan-hayvan melezi yaratıkların doğa-bilim, din-mitoloji parametrelerinin birbiriyle çelişkileri ya da bağlantıları irdelenmiştir. İnsan türünün üstünlüğünün ve doğaya uyguladığı tahribatın sonucunda insanın aciz olma durumu filmde ele alınmıştır. İzleyiciyi düşündürme gayesi güdülen filmde üçüncü tür olarak nitelendirebileceğimiz melez canlılar ve filmin sahnelerinin beslendiği görsellerin İlk Çağdan günümüze kadar olan süreçteki plastik sanatların yapıtlarından örneklerle karşılaştırılarak sunulması amaçlanmıştır. Bu melez canlıların ayrıca bilimsel araştırmalar ışığında eserler üreten biyosanat uygulamalarındaki üçüncü türlere benzerliği de ele alınmıştır. Bu irdelemeler sayesinde alt temalarına ayrıştırdığımız Kuzu filminin özündeki meselenin sebeplerine ulaşıldığına inanılmaktadır.